Proces hydrolizy w butach Meindl
- 12.01.2023
- 0 komentarzy
Podeszwy w butach górskich, czemu odchodzi podeszwa?
Problem leży w podeszwie środkowej (techniczna nazwa to wkładka). Jest to element znajdujący się w środku buta pomiędzy bieżnikiem gumowej podeszwy a środkową częścią buta. Podeszwa środkowa w butach Meindl ma za zadanie amortyzacje drgań i zapewnienie długotrwałego komfortu. Do wykonania podeszwy środkowej większość producentów butów turystycznych używa tworzywa sztucznego-poliuretanu (PU) ze względu na jego bardzo dobrą amortyzację mechaniczną. Poliuretany jak większość materiałów sztucznych posiadają niestety także wady. Wystarczy niewielka ilość wilgoci, by wywołać chemiczny rozkład związku – proces znany jako hydroliza. Podczas tego naturalnie występującego procesu starzenia, reakcja chemiczna zaczyna rozkładać tworzywo sztuczne. Proces ten mogą przyspieszać inne poza wilgocią czynniki, takie jak wysokie temperatury i promienie UV. W efekcie poliuretan staje się twardszy, bardziej porowaty i w pewnym momencie zaczyna się kruszyć. W skrajnych przypadkach może się całkowicie rozpadać.
Jeśli wybierzesz się na wędrówkę w butach, które są już uszkodzone przez hydrolizę, wtedy gumowa podeszwa zewnętrzna może oddzielić się od podeszwy środkowej, a podeszwa może odpaść z butów. "Hydroliza nie jest wadą materiału ani wadą produkcyjną" - wyjaśniają to eksperci z Pirmasens Test and Research Institute (PFI) w Niemczech. Jeśli podeszwy butów turystycznych zaczynają się odklejać, jest to wynik naturalnego procesu starzenia, podobnie jak regularnie obserwuje się to w przypadku innych tworzyw sztucznych lub materiałów gumowych (np. opon samochodowych).
Hydroliza w zdecydowanie mniejszym stopniu dotyczy nowych butów, występuje w zdecydowanym stopniu w starszym obuwiu. Proces starzenia może być widoczny po mniej więcej kilkunastu latach od wyprodukowania podeszwy środkowej. Niewiele można zrobić, aby zatrzymać już rozpoczęty proces starzenia się podeszew. Warto pamiętać, że właściwe przechowywanie oraz regularne używanie butów to są czynniki, które mogą jednak opóźniać rozpoczęcie procesu hydrolizy:
- Jeśli buty turystyczne nie są przechowywane we właściwy sposób, może to ułatwić przedostanie się wilgoci do podeszwy środkowej.
- Ciepło jest kolejnym czynnikiem, który przyspiesza tempo rozkładu PU. Dlatego należy przechowywać buty turystyczne w suchym, dobrze wietrzonym miejscu, upewniając się, że nie jest ono zbyt ciepłe (np. nie w bezpośrednim pobliżu źródła ciepła). Zanim buty zostaną schowane do szafki, po każdym użyciu powinny być dokładnie wysuszone.
- Kolejnym czynnikiem wpływającym korzystnie na kondycję buta jest ruch. Częste używanie butów nie powoduje rozkład PU, wręcz przeciwnie - im rzadziej buty turystyczne są używane, tym bardziej prawdopodobne jest, że w pewnym momencie odpadnie od nich podeszwa.
Buty, które stoją nieużywane, bez względu na to, czy marki Meindl czy innej, mogą zacząć się niszczyć, są bowiem bardziej narażone na rozwój bardzo drobnych pęknięć w materiale podeszwy środkowej, które pozwalają na przenikanie wilgoci lub innych czynników przyspieszających rozkład, takich jak światło UV. Regularne użytkowanie i ruch utrzymuje poliuretan w elastyczności i zapobiega powstawaniu mikropęknięć.
Początkowe drobne pęknięcia są zbyt małe, aby je dostrzec. Mimo to należy od czasu do czasu dokładnie przyjrzeć się swoim butom, zwłaszcza jeśli nie były używane przez jakiś czas. Jeśli widzisz oznaki, że podeszwa środkowa rozpada się lub odchodzi, to proces jest już w zaawansowanym stadium i nie powinno się już używać butów do wędrówek w takim stanie. Jeśli buty turystyczne stały przez dłuższy czas (a może nawet lata), powinny zostać przetestowane w codziennym użytkowaniu, aby sprawdzić, czy podeszwa nadal jest w porządku. Zdecydowanie korzystniej, aby podeszwa odpadła podczas spaceru po osiedlu, aniżeli gdzieś w górach czy w odległej backcountry'owej dziczy. Zwłaszcza że w trasie niewiele można zrobić, by ją naprawić.